MARTXOAREN 8AN, MUNDUKO KALEAK MOREZ TINDATZEN DIRA. KANTAK ENTZUTEN DIRA, PANKARTAK ALTXATZEN DIRA, ETA MILAKA AHOTS BATZEN DIRA BAKAR BATEAN: BERDINTASUNAREN ALDEKO BORROKA. EZ DA EGUTEGIAN DATA BAT BAKARRIK, ORAINDIK IDAZTEN DEN ERRESISTENTZIAKO HISTORIA BATEN OROITZAPENA DA.
1857 zen New Yorkeko Cotton Textile Factory ehun-fabrikako emakume langile talde batek nahikoa zela erabaki zuenean. Lanaldi amaigabeez eta soldata miserableez nekatuta — gizonenak baino askoz txikiagoak —, kalera irten ziren lan-baldintza hobeak eskatzera. Ez litzateke azken aldia izango.
Hamarkada batzuk geroago, 1907an, munduko hainbat tokitako emakume sozialistak Stuttgarten bildu ziren, Alemanian. Bertan, Clara Zetkinek eta beste buruzagi ameslari batzuek Emakumeen Internazional Sozialista sortu zuten, helburu argi batekin: emakumeen boto-eskubidea konkistatzea.
Mugimendua ez zen gelditu. 1909an, milaka emakume atera ziren New Yorken eta Chicagon Emakumearen Nazioarteko Egunaren lehen ospakizunean. Deialdia hain izan zen indartsua, ezen 1910ean, Emakume Sozialisten Bigarren Nazioarteko Konferentzian, martxoaren 8aren inguruan emakumeen eskubideak aldarrikatzeko egun bat ezartzea erabaki baitzen.
1911n, oroitzapenak mugak gainditu zituen eta Alemania, Austria, Danimarka eta Suitzara iritsi zen. Hazten joan zen, munduko txoko guztietan oihartzun eginez, 1975ean NBEk martxoaren 8a ofizialki Emakumearen Nazioarteko Eguna zela onartu zuen arte.
SUGAR MOREAK
New York, 1908. Keak zerua tonu more bitxi batez tindatzen zuen, sugarrek ehun-fabrika erretzen zuten bitartean. Barruan, 129 emakumek leihoak kolpatzen zituzten, giltzaz itxitako ateek harrapatuta.
Ahotsa altxatu zuten justizia, baldintza hobeak, jardunaldi gizatiarragoak eskatuz. Erantzun gisa, sua eta isiltasuna entzun ziren. Haien oihalak, more kolorekoak, sutan zeuden haiekin, beren borrokaren koloreaz airea tindatzen zutela.
Ordutik, martxoaren 8an, morea ez da oroitzapen bat bakarrik; itzaltzen ez den oihu bat da.
Oraindik geratzen den bidea
Ordutik, aurrerapen garrantzitsuak lortu dira, baina borroka amaitzetik urrun dago. Gaur egun, XXI. mendean, zifrak kezkagarriak dira oraindik: munduko analfabetoen ia bi heren emakumeak dira; pobrezian bizi diren gehienak ere bai. Soldata-arrakalak bere horretan dirau, botere-postuetarako sarbidea mugatua da oraindik, eta herrialde askotako legeek emakumeen eskubideak murrizten jarraitzen dute.
Errealitate batzuk are gordinagoak dira: emakumeen genitalen mutilazioak, behartutako ezkontzek, sexu-esplotaziorako pertsonen salerosketak eta genero-indarkeriak milioika emakumeren bizitza markatzen jarraitzen dute munduan. Bi segundoan behin, neska bat ezkontzera behartzen dute. Egunero, emakume askok ezin dute beren gorputzez edo bizitzez erabaki.
Egun bat baino gehiago, mugimendu bat
Martxoaren 8a ez da gogoratzeko data bat bakarrik, borrokak jarraitzen duela gogorarazteko data bat baizik. Pankarta jaso bakoitza, kaleetan oihu egiten duen ahots bakoitza, partekatutako istorio bakoitza berdintasunerako beste urrats bat da. Eta injustizia dagoen bitartean, historia aldatzeko prest dauden emakumeak egongo dira.
