ESPAINIAKO GERRA ZIBILEAN, ALDERDI FRANKISTAK PROPAGANDARAKO TRESNA BIHURTU ZUEN GERRAREN IZUGARRIKERIA. “IPARRALDEKO GERRAKO IBILBIDEA” IZENEKOA IBILBIDE TURISTIKO GISA ERATU ZEN, GATAZKAREN HONDAMENAK ERAKUSTEN ZITUENA, ETA HAREN KAUSA JUSTIFIKATZEKO KONTU HANDIZ DISEINATUTAKO NARRATIBA BAT ZUENA.
AMOREBIETAK AIREKO BONBARDAKETA UGARI JASAN ZITUEN ETA ARMADA NAZIONALAREN SETIOA, ITALIAKO ETA ALEMANIAKO INDARREK BABESTUTA, ETA GAINERA, NAZIOARTEKO TURISTA TALDE BATEN EZOHIKO BISITA JASAN BEHAR IZAN ZUEN. GAUR EGUNGO “FREE TOURS” EN ANALOGIA MAKABRO BATEAN, BISITARI HAUEK AMOREBIETAKO KALE HONDATUAK ZEHARKATU ZITUZTEN EUREN GIDA FRANKISTARI JARRAITUZ.
1938ko uztailaren 1ean abiatu zen Irundik lehen turista taldea. Garraioa zehatz-mehatz planifikatuta zegoen, sinbolo erlijioso eta nazionalez apaindutako trenak eta autobusak integratuz. Xehetasun bakoitzak erregimen frankistaren irudia indartu nahi zuen, logistikatik hasi eta arreta handiz aukeratutako geltokietaraino. Ibilbidean zehar, gidariek suntsipen guztia “komunismoari” egozteko diseinatutako kontakizunak eskaintzen zituzten, eta ustez Frankismoan zaharberritutako “lasaitasuna eta ordena” nabarmentzen zituzten.
Gogoratu behar da Amorebietan kanpaina militar bortitza egin zela. Herriak hainbat aire-bonbardaketa jasan zituen, etxebizitzak suntsitu zituztenak eta herritarrak suntsipenaren eta beldurraren artean harrapatuta utzi zituztenak. Gerra Zibilean gehien bonbardatu zen hirugarren euskal herria izan zen, Gernikatik eta Bilbotik (iparraldeko gune estrategikoak) gertu zegoelako. Gernikako bonbardaketa, 1937ko apirilaren 26an gertatu zena, gerraren izugarrikerien eta zibilen aurkako abiazio militarraren erabilera indiskriminatuaren nazioarteko ikur bihurtu zen. Gernikaren hondamenak mundu mailako arreta bereganatu bazuen ere, aireko indarkeriak ere orbain sakonak utzi zituen Euskal Herriko beste herri batzuetan, hala nola Zornotzan, armada nazionaleko indarrek 1937ko maiatzaren 18an Bilborako bidean hartu zutena.
Testuinguru horretan, Amorebieta ibilbide turistikoaren funtsezko puntu bihurtu zen, Espainiako bandoak okupatu eta urtebetera. “Nazioa berreraikitzeko ahaleginaren” sinbolo gisa aurkeztua, bisitariak berreraikitze-fasean zeuden azpiegituretara eramaten ziren, hala nola zubietara eta herri-lanetara, narratiba ofizialaren parte zirenak. Han, arreta handiz hautatutako “bertakoen” testigantzak entzuten zituzten, haien istorioak filtratu baitzituzten erregimenaren diskurtsoa indartzeko.
Zornotzan, gainerako ibilbidean bezala, narratiba frankistak herriaren errealitate gordina islatzetik urrun zegoen irudi idealizatu bat saltzen zuen. Familia asko lekuz aldatu zituzten, eta gatazkaren zauri fisikoak eta emozionalak oraindik ere nabariak ziren orain erregimenaren propaganda-ikuskizun horretan zuzenean edo zeharka parte hartzera behartuta zeuden bizilagunen artean.
This website uses cookies to enhance your experience. Some are essential for site functionality, while others help us analyze and improve your usage experience. Please review your options and make your choice.
If you are under 16 years old, please ensure that you have received consent from your parent or guardian for any non-essential cookies.
Your privacy is important to us. You can adjust your cookie settings at any time. For more information about how we use data, please read our privacy policy. You may change your preferences at any time by clicking on the settings button below.
Note that if you choose to disable some types of cookies, it may impact your experience of the site and the services we are able to offer.
Essential cookies and services enable basic functions and are necessary for the proper functioning of the website. These cookies and services do not require user permission according to GDPR.
This category includes all cookies, domains, and services that do not fall into the other specified categories or have not been explicitly categorized.
This website uses cookies to enhance your browsing experience and ensure the site functions properly. By continuing to use this site, you acknowledge and accept our use of cookies.
